Χρέος: Όταν η σιωπή δεν είναι χρυσός !!!
Η ιστορία διδάσκει, πολύ περισσότερο η οικονομική ιστορία. Και τo δίδαγμα είναι πολύ απλό. Όσο αναβάλεις την αντιμετώπιση ενός οικονομικού προβλήματος, τόσο αυτό διογκώνεται και κάποια στιγμή μετατρέπεται σε πραγματική απειλή. Βέβαια σε ένα περιβάλλον που διαμορφώνεται από την συνωμοσία της ακαταμάχητης αισιοδοξίας, ο προβληματισμός για το μέλλον και την βιωσιμότητα του χρέους δεν πρέπει να υφίσταται.
Οι λόγοι αυτής της ενδιαφέρουσας αισιοδοξίας είναι απλοί και το βασικό επιχείρημα συμπυκνώνεται στις παρακάτω προτάσεις. Το ελληνικό χρέος είναι βιώσιμο, διότι η ΕΚΤ θα συνεχίζει να δέχεται τα ελληνικά ομόλογα μέσω του προγράμματος PEPP. Επιπλέον η ανάπτυξη θα είναι μεγαλύτερη από το μέσο επιτόκιο του ελληνικού χρέους, που ανέρχεται στο 1,5%. Το χαμηλό επιτόκιο, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι το 90% του χρέους αποτελείται από δάνεια σταθερού επιτοκίου και το 81% διακρατείται από τους πιστωτές του δημόσιου τομέα, αποτελεί εγγύηση βιωσιμότητας.
Τα παραπάνω συνδυάζονται με τις διεθνείς εξελίξεις όπου τον τελευταίο καιρό υπάρχει μια υπερβάλλουσα ζήτηση για ασφαλή περιουσιακά στοιχεία, με αποτέλεσμα το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους να έχει μειωθεί. Για παράδειγμα, αν συνεχιστεί το ίδιο επίπεδο επιτοκίων, το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους για την Γερμανία θα είναι μηδενικό το 2029. Εδώ όμως πρέπει να τοποθετηθούν κάποια “αν”.
Αν ο πληθωρισμός αποδειχθεί πιο επίμονος από ένα παροδικό φαινόμενο και μονιμοποιήσει την παρουσία του στις δυτικές οικονομίες τότε μήπως οι αγοραστές του ελληνικού χρέους αναζητήσουν μεγαλύτερες αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων; Και σ’ αυτή την περίπτωση μπορεί τo μέσο επιτόκια να είναι σταθερά στο 1,5%, αλλά το κόστος δανεισμού των νέων ομολόγων θα ανέλθει κατακόρυφα.
Υπεραισιόδοξες προβλέψεις
Θυμίζω ότι το 2016, τέσσερα χρόνια μετά το PSI και την ανακοινωθείσα μείωση του επιτοκίου του ελληνικού χρέους, η απόδοση των ελληνικών ομολόγων ανήλθε στις 853 μονάδες βάσης (8,053%). Με αυτό τον τρόπο το ασφάλιστρο κινδύνου οδηγεί τα ελληνικά ομόλογα εκτός αγορών. Θα αντιτάξει κανείς το επιχείρημα ότι η Ελλάδα έχει υποχρέωση παραγωγής δημοσιονομικών πλεονασμάτων. Ας αναλογιστούμε όμως ότι σε αυτό το προνομιακό περιβάλλον το 2019, πρiν την πανδημία, ο λόγος πληρωμών των τόκων του δημοσίου χρέους προς τα έσοδα της γενικής κυβέρνησης το 2019 ανήλθε στο 6,3%. Για το 2020 το ποσοστό αυτό αναμένεται να επηρεάσει το 8%.
Του Διονύση Χιόνη
